Η διατροφή στον σκύλο έχει τόση σημασία, όσο και στον άνθρωπο γι’ αυτό και πρέπει να του παρέχετε μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που θα του προσφέρουν αρκετή ενέργεια για να μεγαλώσει και να αναπτύξη σωστά όλα τα ζωτικά όργανα και να σχηματίσει δυνατά κόκαλα και γερούς μύες. Η μη προσεκτική διατροφή, μπορεί να οδηγήσει σε κακή σωματική ανάπτυξη, σε πολλές σοβαρές ασθένειες, σε θάνατο.

Το ζώο μας έχει συγκεκριμένες ανάγκες. Ανάλογα, με την φυλή, την ηλικία, το μέγεθος, ποικίλει όχι μόνο η ποσότητα αλλά και το είδος της διατροφής που θα πρέπει να κάνει. Παράλληλα, καθόλη την διάρκεια της ζωής του οι θρεπτικές του ανάγκες θα αλλάζουν: Το κουτάβι που βρίσκεται στην ανάπτυξη χρειάζεται περισσότερες θερμίδες, πρωτεΐνες και βιταμίνες απ’ότι ένας ενήλικος σκύλος. Ο χρόνος ανάπτυξης διαφέρει ανάλογα με την φυλή στην οποία ανήκει το κουτάβι. Για παράδειγμα οι φυλές μικρού μεγέθους ενηλικιώνονται σε ένα μόνο χρόνο και έχουν μεγαλύτερο όριο ζωής, ενώ οι φυλές μεγάλου μεγέθους χρειάζονται δύο χρόνια για να ενηλικιωθούν κι ας έχουν μικρότερο όριο ζωής.

Κάθε σκύλος χρειάζεται –πέραν του νερού- πέντε βασικές ουσίες στην καθημερινή του διατροφή: Πρωτεϊνες, υδατάνθρακες, λίπη, μεταλλικά στοιχεία και βιταμίνες.
Αν μία τροφή δεν είναι πλήρης, θα χρειαστείτε συμπληρώματα διατροφής, όπως βιταμίνες, ασβέστιο, κά. Σε περίπτωση όμως που η τροφή είναι πλήρης και ισορροπημένη, τα συμπληρώματα είναι πιθανόν να προκαλέσουν επικύνδυνες παρενέργεις: Η υπερβιταμίνωση για παράδειγμα μπορεί να προκαλέσει τοξικό σόκ, ενώ υπερβολική ποσότητα ασβεστίου, φωσφόρου ή βιταμίνης D, μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στην ανάπτυξη των οστών.
Φρέσκο, καθαρό νερό πρέπει να είναι διαθέσιμο όλη τη ημέρα.

Πριν αρχίσουμε κάποιου είδους διατροφή πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας  τον κανόνα, ότι:
Ο άνθρωπος είναι ζώο παμφάγο και πρέπει να τρέφεται (στο περίπου) με  50% κρέας και 50% φυτικές ίνες.
Ο σκύλος είναι σαρκοφάγο με 70% κρέας και 30% φυτικές ίνες.
Η γάτα είναι σαρκοφάγο με 90% κρέας και 10% φυτικές ίνες.
Αυτό σημαίνει ότι το σκυλί μας δεν πρέπει να τρέφεται με το ίδιο φαγητό με μας ή με τη γάτα μας.

Καλό θα ήταν από την αρχή να επιλέξουμε το είδος της τροφής που θα δίνουμε στον σκύλο μας και να το τηρείσουμε μέχρι το τέλος.
Κάθε είδος έχει τα υπέρ και τα κατά του και εναπόκειται σε μας το τι θα επιλέξουμε:

1. Μαγειρευτή τροφή.
2. Έτοιμη τροφή σε κονσέρβα ή σε ξηρή μορφή
3. Συνδιασμός.

Αναλυτικότερα:

1. Μαγειρευτό φαγητό

Ένας σκύλος δεν πρέπει να τρώει όλες τις τροφές.
Ιδαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε στο ότι ο σκύλος, σε αντίθεση με τον άνθρωπο, αποταμιεύει ευκολότερα τους υδατάνθρακες και πέπτει το λίπος. (Ο άνθρωπος αποταμιεύει το λίπος και πέπτει τους υδατάνθρακες).
Ιδανικά, στην περίπτωση που ο σκύλος τρώει μαγειρευτό φαγητό, η αναλογία πρέπει να είναι:

30% πρωτεϊνη
35% υδατάνθρακες
25% λαχανικά
10% φυτικά λίπη

Επιτρέπονται:

Πρωτεϊνες:
Κρέας: Αποτελεί το πιο αγαπημένο φαγητό των σκυλιών. Απαγορεύεται να του το δίνουμε ωμό.
Κοτόπουλο: χωρίς κόκαλα και χωρίς την πέτσα.
Ψάρι. (Προσοχή: Το ωμό ψάρι περιέχει μια ουσία, την θειαμινάση που καταστρέφει την θειαμίνη (βιταμίνη Β), με αποτέλεσμα την πρόκληση νευρικών διαταραχών).
Γάλα και παράγωγα. (Προσοχή: Ορισμένα σκυλιά έχουν ανεπάρκεια σε λακτάση, ένα ένζυμο που διασπά το γάλα, με συνέπεια να προκαλείται στο ζώο διάρροια.).

Υδατάνθρακες:
Ρύζι: Βοηθάει και σε πεπτικά προβλήματα. Σουρώστε το ώμος καλά μετά το βράσιμο ώστε να μειωθεί το άμυλο του.

Λιπαρά:
Λάδι: Πάντοτε ωμό. Προτιμάται το σπορέλαιο, το ηλιέλαιο, το καλαμποκέλαιο, από το ελαιόλαδο.

Ιχνοστοιχεία:
Αυγό. (Προσοχή: Όχι ωμό, γιατί το ασπράδι περιέχει αβιδίνη, ένα ένζυμο που καταστρέφει την βιοτίνη, βασική βιταμίνη του οργανισμού. Με το βράσιμο όμως η αβιδίνη καταστρέφεται).

Φυτικές ίνες:
 Όσπρια και λαχανικά: Καρότα, πράσα, φακές, φρέσκα φασολάκια, ρεβύθια.

Σούπες.

Κόκαλο βοδινού: Βοηθάει στον καθαρισμό των δοντιών.
Υπάρχουν επίσης στο εμπόριο ειδικά «κόκαλα» από κατεργασμένο δέρμα χοίρου ή βούβαλου που τρώγονται και του καθαρίζουν τα δόντια.

Συνήθως, όταν επιλέγουμε το μαγειρευτό φαγητό δίνουμε και κάποιες ταμπλέτες συμπληρώματος (βιταμίνες, ασβέστιο, φώσφορο), αφού όμως συμβουλευτείτε τον κτηνίατρο σας.

Απαγορεύονται:

Όχι παγωμένο ή καυτό φαγητό (μπορεί να αρρωστήσει ή να δημιουργήσει στομαχικό πρόβλημα).
Γάλα φρέσκο ή εβαπορέ για ανθρώπους: Η λακτόζη που περιέχεται μπορεί να προκαλέσει διάρροιες και έντονα εντερικά προβλήματα. Στο εμπόριο κυκλοφορεί γάλα σε μορφή σκόνης ειδικό για κουτάβια.
Κόκαλα κοτόπουλου, αρνιού γιατί μπορεί να πνηγεί, ενώ θρυμματίζονται, γίνονται αιχμηρά και μπορεί να τρυπήσουν τον λαιμό ή το πεπτικό σύστημα. Η περιτονίτιδα αλλά και ο θάνατος από κόκαλο είναι δυστυχώς πολύ συνηθισμένα στα σκυλιά.
Πατάτες, ψωμί και άλλα αμυλούχα: Είναι άχρηστη τροφή που απλώς μπορεί να προκαλέσει διάρροια ή δυσπεψία.
Κρεμμύδια: Περιέχουν κάποια τοξική ουσία που καταστρέφει τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Χόρτα: Ερεθίζουν το πεπτικό σύστημα του σκύλου και τον οδηγούν σε κολίτιδα. σκύλος επιλέγει από μόνος του να φάει χόρτα, μόνο όταν έχει πρόβλημα δυσπεψίας και το κάνει για να προκαλέσει εμετό.
Σταφύλια: Προκαλούν προβλήματα στα νεφρά.
Σοκολάτα: Περιέχει «θειοβρωμίνη», μια τοξική για τα σκυλιά ουσία που μπορεί να προκαλέσει εμετούς, διάρροιες, καρδιακά προβλήματα, προβλήματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Γλυκά γενικότερα: Ο σκύλος από μόνος του έχει αυξημένη ποσότητα γλυκόζης. Κινδυνεύει λοιπόν από ζάχαρο, διαβήτη, υπερκινητικότητα, αλλά και πέτρα στα δόντια.
Αλμυρά: Παρότι είναι καλό να προσθέτουμε λίγο αλάτι στην μαγειρευτή τροφή του σκύλου, τα πολύ αλμυρά φαγητά υποχρεώνουν το σκυλί στην έντονη κατανάλωση νερού με αποτέλεσμα –ειδικά σε μεγαλόσωμες φυλές- διάφορα στομαχικά προβλήματα, με πιθανή μέχρι και την στροφή στομάχου.
Πολύ λιπαρά: Η πέτσα του κοτόπουλου το μόνο που προσφέρει είναι «κακές» θερμίδες, ενώ συχνά προκαλεί διάροια.

Καφές: Η καφείνη πιθανόν να προκαλέσει καρδιακά ή στομαχικά προβλήματα.
Αλκοόλ: Προκαλεί καρδιά προβλήματα και προβλήματα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα.

Ο σκύλος χρειάζεται το προσωπικό του, ξεχωριστό φαγητό - δεν είναι σκουπιδοτενεκές! Το να ταΐζουμε το σκυλί μας με τα αποφάγια μας (είναι πολύ συνηθισμένη η νοοτροπία ότι «αυτό έχουμε, αυτό θα φάει») αποτελεί ότι χειρότερο μπορούμε να του κάνουμε. Εξίσου βέβαια λάθος είναι να ταΐζουμε τον σκύλο μας με ότι του αρέσει.

2. Βιομηχανοποιημένες τροφές

Όσο καλή πρόθεση και διάθεση κι αν έχουμε, το να μαγειρεύουμε καθημερινά ξεχωριστό φαγητό για το σκυλί μας που να πληρή όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις, απαιτεί πολύ χρόνο. Έτσι, μια έτοιμη τροφή του εμπορίου που θα προσφέρει πλήρες και ισορροπημένο γεύμα στο σκύλο μας αποτελεί την καλύτερη και ευκολότερη λύση.
 Δώστε μόνο επώνυμες, καλές τροφές, κατάλληλες για την φυλή και την ηλικία τους. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για προϊόντα παρασκευασμένα με όλες τις απαραίτητες προδιαγραφές, καλύπτοντας πλήρως όλες τις θερμιδικές ανάγκες του σκύλου και εξασφαλίζοντας μία ισορροπημένη διατροφή. Είναι απαραίτητο να επιλέξετε μια τροφή που να ανταποκρίνεται πλήρως στις διατροφικές και πεπτικές ανάγκες του σκύλου σας, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι είστε υποχρεωμένοι να πληρώσετε περισσότερα χρήματα για να αγοράσετε μια τροφή που διαφημίζεται καλύτερα ή έχει πιο εντυπωσιακή συσκευασία. Κάντε την έρευνα σας πριν καταλήξετε κάπου. Πάντοτε να διαβάζετε τις ετικέτες των προϊόντων. Αναφέρουν σημαντικές πληροφορίες για το επίπεδο των λιπαρών, πρωτεϊνών, φυτικών ινών και νερού της τροφής. Διαβάζοντας τις συσκευασίες θα αρχίσετε να καταλαβαίνετε αν μια τροφή είναι σωστή για το κουτάβι σας.
Ακολουθείστε τις οδηγίες της εταιρείας ή του κτηνίατρου για την ποσότητα.
Οι βιομηχανοποιημένες τροφές κυκλοφορούν σε δύο κυρίως τύπους: την κονσερβοποιημένη και την ξηρά τροφή. Η ξηρά τροφή είναι η πιο δημοφιλής επειδή αποτελεί το ευκολότερο και οικονομικότερο προϊόν διατροφής του σκύλου.

   
Το μέρος που θα τρώει
Από την πρώτη στιγμή που θα μπει ο σκύλος στο σπίτι σας θα πρέπει να του ορίσετε ένα μέρος όπου θα τρώει. Επιλέξτε ένα ήσυχο μέρος, εύκολα προσβάσιμο από τον σκύλο, εύκολο για σας στο να το καθαρίζετε καθημερινά, να μην ενοχλεί την υπόλοιπη οικογένεια και, κατά προτίμηση, να μην είναι στον ίδιο χώρο που τρώτε εσείς. Εκεί θα πρέπει να βρίσκετε πάντοτε ένα μπολ με φρέσκο νερό.

Προσπαθείστε να διατηρήσετε αυτό το μέρος για ολή την διάρκεια την διαμονής του σκύλου στο συγκεκριμένο σπίτι.
 Σε μεγαλόσωμες φυλές είναι απαραίτητο τα μπολ της τροφής και του νερού να είναι υπερυψωμένα σε τέτοιο ύψος ώστε το σκυλί σας να μην χρειάζεται να σκύβει πολύ το κεφάλι του για να φάει. Στο εμπόριο κυκλοφορούν ειδικές υπερυψωμένες βάσεις με θήκες για μπολ αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα αυτοσχέδιο τραπεζάκι.

Πότε θα τρώει
Τα κουτάβια - μέχρι 10 μηνών - πρέπει να τρέφονται από τρεις έως τέσσερις φορές την ημέρα. Διαβάστε την προτεινόμενη δοσολογία στην συσκευασία της τροφής ή συμβουλευθείτε τον κτηνίατρο σας και μοιράστε την δοσολογία αυτή στα τρία ή στα τέσσερα, ανάλογα με την συχνότητα του ταϊσματος.  Βάλτε την τροφή στο πιάτο για 20 λεπτά. Εάν την φάει γρηγορότερα, μην συμπληρώσετε με νέα τροφή.

Αν δεν την έχει φάει όλη απομακρύνετε το πιάτο μέχρι την επόμενη προγραμματισμένη για φαγητό ώρα. Αυτή η διαδικασία είναι πολύ σημαντική για την εκπαίδευσή του. Από τους 10 μήνες και μετά, πρέπει να το ταΐζετε δύο φορές την ημέρα, μέχρι να ενηλικιωθεί.  Τα ενήλικα σκυλιά-ενός έτους και πάνω-πρέπει να τρέφονται μία ή δυο φορές την ημέρα.

Ο σκύλος ταϊζεται στον δικό του σταθερό και συγκεκριμένο χρόνο που έχετε ορίσει εσείς. Ποτέ μην τον ταϊσετε την ώρα που τρώτε κι εσείς. Εκτός από τα προβλήματα εκπαίδευσης (βλπ. «ιεραρχία στην αγέλη»), το μόνο που θα του προσφέρετε είναι να ενισχύσετε την λαιμαργία του και τις κακές του συνήθειες.
Ιδιαίτερα στα μεσαία και μεγαλόσωμα σκυλιά, αποφύγετε να τα ταϊζετε αμέσως πριν από την βόλτα τους, γιατί κινδυνεύουν από στροφή στομάχου.

Φλέρυ Δημητριάδη
Ειδική Διατροφολόγος - κτηνίατρος
συνεργάτης του www.mytail.gr